Bir Kere Aldık — Gerçek Bir Hikâye

Atölyede düşünceli işletmeci; sorunlu indüksiyon ısıtıcısında parça soğuk kalırken su ve şebeke ısınıyor

Bu hikâye bizim değil, bir müşterimizin hikâyesi. Yıllarca SAYKON makinesiyle üretim yaptı; sistem kararlı, verim yerindeydi. Zamanla, ne kadar uzun süre sorunsuz çalıştığını unutarak ve değerini fark edemeden, “artık eskidi” düşüncesiyle, sektörde tanınan başka bir üreticiden yeni makine aldı. Kurulumdan kısa süre sonra beni aradı. Yeni makine bizim soğutma sistemiyle çalışmıyordu. Soğutma yetersiz kalmıştı. Benden fikir istedi — çünkü bana güvenirdi.

Durumu inceledim, dedim ki:

“Bu tip makineler parçayı değil, suyu ısıtır. Enerjinin çoğu işe değil, kayba gider. Ya soğutmayı büyütürsün, maliyetin artar… Ya da verimli sisteme dönersin.”

Bir süre sessiz kaldı, sonra şöyle dedi:

“Bir kere aldık.”

Soğutmayı büyüttü. Ama bu sefer de elektrik gücü yetmedi. Tekrar aradı. Ona dedim ki:

“Bu şekilde devam edeceksen trafoyu da büyütmen gerekir. Çünkü bu makine parçayı değil, şebekeyi ve suyu ısıtıyor.”

Ve gerçekten de sonunda trafoyu büyüttü. Aylar sonra tekrar karşılaştık. Yorgun bir yüzle sadece şunu söyledi:

“Müşterileri kaybettik.”

Ben hiçbir şey demedim. Çünkü o cümle zaten her şeyi anlatıyordu.

Kıssadan Hisse

“Bir kere aldık.” bazen “bir kere düşündük, hiç ölçmedik” demektir.

Mühendislikte tasarruf, düşük fiyatla değil; yüksek verimle başlar. Bu olay tek bir makine seçimiyle sınırlı değildi. Aynı düşünce yapısı, bugün birçok işletmede satın almadan üretim planına, hatta müşteri ilişkilerine kadar her kararda iz bırakıyor: ölçmeden karar vermek, hisle yatırım yapmak.

Tipografik afiş: 'Bir kere aldık — bir kere düşündük, hiç ölçmedik.' — Bir cümle, bir ders: ölçmeden karar vermek en büyük kayıptır.

“Teyzemin oğlu rasathanede çalışıyor, saat 4’te deprem olacakmış.”

Yani bilgiye değil, söylentiye inanmak. Ve çoğu zaman rakiplerinizin yaptığı da bu: Sizi doğru makineye yönlendirmek değil, kendi kararlarının en doğrusu olduğunu kanıtlamaya çalışmak — tıpkı bu hikâyedeki müşterimizin o gün düştüğü hatada olduğu gibi.